Sinds 16 maart volgen kinderen online onderwijs. Groot respect voor de leerkrachten, die dit mogelijk hebben gemaakt (over flexibiliteit gesproken). Vanaf komende maandag mogen de basisschoolleerlingen weer naar school. Veel gehoorde uitspraak in de media de afgelopen weken:  “Kinderen lopen achterstanden op…” Zowel ouders als leerkrachten maken zich zorgen. Want onderwijs op afstand is toch duidelijk heel anders dan wanneer een kind in de klas bij de leerkracht zit.

Er is hierover veel te zeggen, maar de belangrijkste zal ik maar meteen in knallen: Een achterstand bestaat alleen als je normen hanteert! Dus.

Dus als je geen normen hanteert, bestaat er ook geen achterstand. Heel simpel. Waarom doen we het dan toch?

Voordat ik daar op in ga, eerst een paar opmerkingen over de gevolgen van thuis online onderwijs volgen. Wat die gevolgen ook zullen zijn, over een paar jaar zullen we dat pas zeker weten. We zullen dan in ieder geval zien dat de meeste kinderen een ontzettend groot aanpassingsvermogen hebben. Sommige kinderen vinden het heel fijn om in hun eigen tempo hun schoolwerk te kunnen maken. Sommige zijn snel klaar. Als de kinderen de lesstof (redelijk) begrepen hebben, is er dan ook niet zoveel aan de hand.

Maar als je de lesstof niet goed begrepen hebt? Dan wordt het lastig, voor leerling en leerkracht. Want een instructie van goede kwaliteit geven, is al een kunst. Online instructie van goede kwaliteit geven, is meesterwerk. Hoe zorg je er als leerkracht voor dat er goede afstemming is tussen de leerling en jou? En daar komen (onder andere) die zorgen over achterstanden vandaan.

Maar zoals gezegd: achterstanden bestaan alleen als je een norm hanteert. Dus als je toetst. Als je dat niet doet, is er ook geen achterstand. De meest simpele oplossing is dus niet meer toetsen. Maar waarom toetsen we ook al weer? We toetsen toch niet om het kind of de school een rapportcijfer te geven? (Dat is een gevolg.) We toetsen, omdat we willen weten of een kind de lesstof heeft begrepen. Als dat niet zo is, wil je weten wàt een kind nog moeilijk vindt. Dan kun je dat nog een keer opnieuw uitleggen. En nog een keer. En misschien nog een keer. Pas als een kind alles heeft begrepen, ga je weer verder. In de ideale wereld…..

In deze tijd hoor ik veel mensen de hoop uitspreken, dat we dingen anders gaan doen als deze crisis voorbij is. Dat hoop ik ook. En dan hoop ik, dat we alleen nog toetsen om een uitgangspunt te bepalen, vanwaar we een kind verder kunnen laten leren.